1. Wat is een collectief ontslag?
Hiervan is sprake als u van plan bent om 20 of meer werknemers (het ´getalscriterium´) binnen 3 maanden op grond van bedrijfseconomische redenen te ontslaan. Deze werknemers dienen binnen hetzelfde werkgebied werkzaam zijn. De Wet melding collectief ontslag (WMCO) verplicht u daarvan een melding te doen bij het UWV en de belanghebbende vakbonden daarover te raadplegen (en doorgaans ook de ondernemingsraad).
Parker tip: het niet naleven van de WMCO kan meebrengen dat het ontslag later wordt teruggedraaid. De werknemer is dan nog gewoon in dienst en heeft aanspraak op loon.
2. Gelden er speciale regels voor een collectief ontslag?
Voor een collectief ontslag gelden de regels uit de Wet melding collectief ontslag (WMCO).
3. Wat zijn mijn verplichtingen onder de WMCO?
Als de werkgever wil overgaan tot een collectief ontslag moet dit schriftelijk aan de relevante vakbonden worden gemeld. Het voorgenomen collectief ontslag moet ook worden gemeld aan het UWV. Het doel van de melding aan de vakbonden is om tot overleg te komen om het collectief ontslag zoveel mogelijk te voorkomen en/of de gevolgen ervan te verzachten door middel van een sociaal plan. Het UWV heeft voor de werkgever een verplicht formulier vastgesteld voor het doen van een melding. Dit formulier is te vinden op de website van het UWV. Bij de melding aan het UWV moet de meldingsbrief aan de vakbond(en) als bijlage worden meegestuurd.
4. Wat als ik niet weet bij welke vakbond ik moet zijn?
De werkgever heeft een onderzoeksplicht. Zo kan de werkgever bijvoorbeeld hiernaar informeren bij cao partijen. Het UWV toetst of de werkgever heeft voldaan aan zijn onderzoeksplicht.
5. Wat moet ik meesturen met een WMCO-melding?
De werkgever moet bij de melding aan de bonden onder andere uitleggen wat de reden is voor het voorgenomen collectief ontslag, informatie over het aantal werknemers binnen de organisatie en de boventallige werknemers en de voorgenomen sociale maatregelen. De werkgever moet het UWV laten weten of een ondernemingsraad is ingesteld en of deze om advies is of zal worden gevraagd. Daarnaast moet het UWV op de hoogte worden gehouden van het overleg met de vakbonden en de ondernemingsraad.
6. Wat gebeurt er na een WMCO-melding?
Na een WMCO-melding gaat er een wachttijd in van een maand voor overleg met de vakbonden. Dit is alleen anders als de vakbonden de werkgever hebben laten weten dat zij zijn geraadpleegd en dat zij zich met het voorgenomen collectief ontslag kunnen verenigen.
7. Wat zijn de gevolgen als ik mijn verplichtingen onder de WMCO niet nakom?
Als niet is voldaan aan de meldingsplicht geeft UWV acht dagen de tijd voor herstel. Lopende ontslagaanvragen worden niet verder in behandeling genomen. Zonder tijdig herstel neemt UWV de nieuwe ontslagaanvragen niet in behandeling en weigert de lopende ontslagaanvragen. De arbeidsovereenkomsten kunnen niet eerder door de werkgever worden opgezegd of ontbonden na de maand wachttijd. Als de werkgever de ontslagprocedure via het UWV volgt, zal de maand wachttijd meestal zijn verstreken als toestemming wordt verleend, zodat aansluitend kan worden opgezegd.
Het niet naleven van de WMCO kan meebrengen dat het ontslag later wordt teruggedraaid. De werknemer is dan nog gewoon in dienst en heeft aanspraak op loon.
Parker tip: neem de volgende stappen om compliant te zijn met de WMCO:
- Controleer of er een meldingsplicht is (ontslagvoornemen, tenminste 20 werknemers, in een werkgebied, binnen drie maanden).
- Vul het meldingsformulier van het UWV in en voorzie dit van eventuele bijlagen. Dit vormt bij elkaar de melding.
- Stuur de belanghebbende vakbonden de melding.
- Stuur het UWV de melding met een kopie van de aanbiedingsbrief aan de vakbonden.
- Het UWV gaat na of de melding voldoet aan de eisen. Zo niet dan kan dit worden aangevuld.
8. Wat is een werkgebied in het kader van de WMCO?
Het UWV hanteert de volgende werkgebieden bij collectief ontslag:
- Friesland, Groningen en Drenthe
- Overijssel en Gelderland
- Noord-Brabant en Limburg
- Zuid-Holland en Zeeland
- Flevoland en Utrecht
- Noord-Holland
9. Wanneer moet ik de vakbonden raadplegen in geval van een collectief ontslag?
Dat dient op een zodanig moment te gebeuren dat de vakbonden nog wezenlijke invloed kunnen uitoefenen, dus nog voordat de plannen die tot het collectief ontslag leiden definitief zijn of zelfs al worden uitgevoerd.
Parker tip: check altijd de van toepassing zijnde cao; mogelijk zijn daar al dwingende afspraken gemaakt over sociale begeleidingsmaatregelen, dan wel staat daar een verdergaande overlegverplichting met de vakbonden in genoemd.
10. Welke vakbonden moet ik raadplegen?
De WMCO geeft aan dat de belanghebbende vakbonden moeten worden geraadpleegd. Het gaat dan om een vakbond die minimaal 2 leden in de onderneming heeft, waarvan in de statuten tot uitdrukking komt dat het een vakbond is, die in uw onderneming of bedrijfstak actief is, minimaal 2 jaar als rechtspersoon bestaat en bekend is bij de werkgever.
Parker tip: als u twijfelt over welke vakbond(en) u dient te raadplegen, dient u daar onderzoek naar te doen, bijvoorbeeld door bij cao partijen te rade te gaan of de vakbonden aan te schrijven die u redelijkerwijs in aanmerking vindt komen voor raadpleging.