Nieuws

In het najaar van 2015 hield het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (“BBIE”) een marketingactie. Iedereen die tijdens de actieperiode een beeldmerk bij het BBIE deponeerde, kreeg het beeldmerk op canvas als schilderij cadeau.

Hierop deponeerde het Amsterdamse merkenbureau Chiever het beroemde schilderij De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn als beeldmerk bij het BBIE voor de waar strontium in klasse 1 (onder meer chemische producten voor industriële doeleinden) in de hoop De Nachtwacht op canvas te ontvangen!

Het BBIE was echter van mening dat De Nachtwacht niet kon worden ingeschreven als merk, omdat het zou gaan om één van de beroemdste schilderijen ter wereld, dat ook door (vrijwel) iedereen als zodanig wordt herkend. Om die reden zal het door het publiek dan ook niet als onderscheidingsteken worden opgevat en bovendien zou een dergelijke merkinschrijving in strijd met de openbare orde zijn. Het BBIE weigerde het merk in te schrijven.

Chiever ging in beroep. Niet alleen om alsnog het canvas te verkrijgen, maar ook omdat zij graag antwoord kreeg op de vraag of kunstwerken als merk geclaimd kunnen worden, en omgekeerd, of men vrijelijk iconische afbeeldingen kan gebruiken.

Het Gerechtshof in Den Haag oordeelde echter dat Chiever geen gerechtvaardigd belang heeft bij de ingestelde procedure, omdat het kennelijk een grap was om een afbeelding van De Nachtwacht op canvas te krijgen. Ook het feit dat Chiever met het depot van De Nachtwacht voor één chemisch element, strontium, gekozen heeft voor een extreme casus, speelde mee. Volgens het BBIE wordt in de strontium-markt op (verpakkingen van) strontium geen gebruik wordt gemaakt van merken, althans afbeeldingen. Op basis hiervan wordt het verzoek van Chiever afgewezen.

Het Hof overweegt nog ten overvloede dat zij van mening is dat de Nachtwacht in de Benelux, in ieder geval van huis uit, geen onderscheidend vermogen bezit, mede door de bovengenoemde argumenten en het feit dat afbeeldingen van De Nachtwacht in de Benelux op een groot aantal verschillende waren al voorkomt als versiering.

Dit oordeel van het Hof is toch enigszins verrassend te noemen. Immers, het Melkmeisje van Vermeer is reeds in 1993 door Nestlé voor diverse melkproducten als merk geregistreerd bij het BBIE. Bovendien heeft Chiever inmiddels wel succes gehad bij het Europese merkenbureau (“EUIPO”). Op 2 augustus 2017 heeft het EUIPO De Nachtwacht als merk voor strontium geregistreerd.

Het is jammer dat het Haagse Hof zich niet heeft uitgelaten over de vraag of een (bekend) kunstwerk als De Nachtwacht überhaupt als merk kan worden geregistreerd en of de weigeringsgrond op grond van de openbare orde van toepassing kan zijn bij een dergelijk bekend kunstwerk.

Voorlopig is het ieder geval raadzaam om een Uniemerk te registeren wanneer u een (bekend) kunstwerk vast wil leggen als merk. Daarmee heeft u dan ook gewoon bescherming in de Benelux.